Copyright © 2001, 2002, 2004, 2005 Carsten Niehaus
Het is toegestaan dit document te kopiëren, te verdelen en/of te wijzigen onder de voorwaarden van de GNU vrije-documentatie-licentie, versie 1.1 of een latere versie, gepubliceerd door de Free Software Foundation; zonder invariante paragrafen, zonder vooromslagteksten, en zonder achteromslagteksten. Een kopie van de licentie vindt u hier: de paragraaf "GNU vrije-documentatielicentie".
Kalzium is een programma waarmee u het Periodiek systeem der elementen (PSE) kunt bekijken. Kalzium kunt u gebruiken om informatie over de elementen op te zoeken, of om feiten te leren over het PSE.
Inhoudsopgave
Met Kalzium hebt u alle soorten informatie in huis over het PSE (Periodiek systeem der elementen). U kunt ontzettend veel informatie vinden over de elementen waarbij u ze op verschillende manieren kunt tonen. Kalzium is vrij en wordt verspreid onder de GNU Public License.
U kunt het periodiek systeem der elementen laten weergeven aan de hand van blokken, groepen, zuurverhouding, of aggregatietoestand. U kunt gegevens plotten voor een bereik van elementen (gewicht, atoomgewicht, dichtheid, IE1, IE2, electronegativiteit). U kunt ook teruggaan in de tijd en zien welke elementen bekend waren in een opgegeven jaar.
Hieronder vindt u schermafdrukken van Kalzium in actie:
Kalzium is eenvoudig in het gebruik. Het is speciaal ontworpen voor studenten van elke leeftijd, voor gebruik als een kleine en snelle database.
Dit is een schermafdruk van het vereenvoudigde informatiedialoogvenster van Kalzium.
In de vereenvoudigde informatiedialoog ziet u alle algemene informatie die u van een element dient te weten. De dialoog behandelt drie aspecten van het element: Algemeen, Aggregatietoestand, en Energiewaarde. Dit dialoog verschijnt als u met de rechter muisknop op een element klikt (of de linker muisknop, afhankelijk van uw instellingen).
Dit is een schermafdruk van het gedetailleerde informatiedialoogvenster van Kalzium.
In de gedetailleerde informatiedialoog krijgt u veel informatie over een element. De eerste sectie (Overzicht) toont u het element, het bijhorende symbool en het atoomgewicht. Sectie Diversen toont u wanneer het element is ontdekt en het gemiddelde gewicht. Sectie Afbeelding toont een afbeelding van het element als deze beschikbaar is. Sectie Energie geeft enkele energiefeiten over het element. Sectie Chemische gegevens geeft wat atoomgegevens. U ziet bijvorbeeld de isotopen van de geselecteerde elementen en het aantal protonen. De sectie Atoommodel toont een afbeelding van de atoomschillen. Elke boog staat voor een atoomschil en elke cirkel representeerd een electron.
Kalzium kan de elementen een bepaalde kleur geven waarbij gekeken wordt naar hun periodieke “blok” en “groep”, hun zuurgraad of de fase (vast/vloeibaar/gas) bij een bepaalde temperatuur.
De kleurschema's kunnen worden gewijzigd in menu .
: alle elementen hebben dezelfde kleur. U kunt de standaardkleur wijzigen in menuoptie ->, tabblad Kleuren.
: gebruikt voor elke groep een andere kleur. Een groep is een verticale kolom in het periodiek systeem der elementen. Het standaard-periodiek systeem bevat 18 groepen. Elementen in een groep hebben vergelijkbare configuraties van hun schilelectronen. Dit geeft ze vergelijkbare eigenschappen.
: gebruikt voor elk blok een andere kleur.
: voor elke zuurverhouding wordt een aparte kleur gebruikt.
De nummering is een manier om de 18 groepen in het periodiek systeem te nummeren. U kunt de nummering veranderen in IUPAC, oude IUPAC en CAS, of u kunt het volledig uitschakelen.
De volgende opties in het menu kunnen worden gebruikt om de getoonde nummering te wijzigen:
: wanneer deze optie is ingesteld, zal er helemaal geen nummering weergegeven worden.
(standaard): de IUPAC is de International Union of Pure and Applied Chemistry (vertaald: Internationale Unie van Zuivere en Toegepaste Chemie). Dit is een organisatie die de meeste standaarden voor chemische zaken bepaalt. Het nieuwe IUPAC-systeem nummert elk kolom met Arabische cijfers van 1 (een) tot 18 (achttien).
: de CAS is de Chemical Abstracts Service. In het CAS-systeem worden de letters A en B toegewezen aan de groep met hoofdelementen (A) en overgangelementen (B). Hoewel de nummering van IUPAC de officiële is, wordt de nummering van CAS het meest gebruikt op school en in laboratoria.
: het oude IUPAC-systeem labelt kolommen met Romeinse cijfers, gevolgd door de letter “A” of “B”. De kolommen waren zodanig genummerd dat kolommen een tot zeven genummerd waren als “IA” tot “VIIA”, kolom acht tot tien waren genummerd met “VIIIA”, kolom elf tot zeventien waren genummerd met “IB” tot “VIIB”, en kolom achttien was genummerd met “VIII”. Vanwege de verwarring die het oude IUPAC- en het CAS-systeem wekte heeft de IUPAC het nieuwe systeem aangenomen.
De functie Tijdlijn maakt het mogelijk om de elementen te bekijken van de ingestelde tijdperiode. Dit is handig om een gevoel te krijgen over hoe het Periodiek systeem in de tijd is gegroeid, waarbij er steeds meer elementen ontdekt werden. U kunt deze functie activeren door te klikken op het klok-pictogram geheel links in de werkbalk, of via menuoptie ->. Zodra u het hebt geactiveerd zult u een schuifbalk onder het PSE zien, en een soort LCD-schermpje met het getal 2004. Als u de balk naar links beweegt zullen sommige elementen verdwijnen en weer terugkomen als u de balk naar rechts beweegt. Het getal zal telkens veranderen.
Het getal staat voor het huidige jaartal. Als u de balk naar bijvoorbeeld 1856 verplaatst ziet u alleen de elementen die ontdekt waren in het jaar 1856.
U zult merken dat sommige elementen zelfs niet getoond worden in het jaar 2004. Dit komt doordat deze elementen nog niet ontdekt zijn, maar slechts voorspeld.
Nadat u de tijdlijn hebt verborgen blijft de weergave staan op het jaar dat u hebt gekozen. Kalzium zal deze datum ook onthouden als u het programma afsluit en blijven gebruiken bij een volgende start van het programma.
De PSE terug in de tijd (elementen die bekend waren in 1856)
De dialoog geeft u de mogelijkheid om informatie over de elementen te plotten. De X-as representeert het bereik van elementen (van een getal naar een hoger getal). U kunt dit bereik instellen met behulp van de velden Eerste element en Laatste element in de dialoog. De weergaver verandert pas als u hebt geklikt op de knop .
Kalzium kan gegevens over een bereik van elementen plotten.
Met menuoptie kunt u bepalen welke toestand u wilt, gebaseerd op de temperatuur. U kunt eenvoudig zien hoeveel elementen en welke elementen bijvoorbeeld vast zijn bij een gegeven temperatuur. Zo leert u bijvoorbeeld dat bijna alle elementen vast zijn bij zeer lage temperaturen, en vrijwel alle elementen vloeibaar of zelfs gasvormig zijn bij hoge temperaturen.
Kalzium kan met kleuren aangeven welke elementen in de fase vast/vloeibaar/gas zijn bij een bepaalde temperatuur.
Met menuoptie Legenda tonen/verbergen kunt u de legenda voor het schema waarin u zich bevindt (groepen, blokken, zuurverhouding) laten weergeven. De legenda wordt standaard weergegeven. Als u het verbergt zal het verborgen blijven totdat u zelf de menuoptie weer selecteert. Kalzium onthoudt deze instelling zodat de instelling ook wordt gebruikt bij een volgende start van het programma.
Kalzium heeft vele configuratiemogelijkheden. U kunt ze vinden door de configuratiedialoog te openen via menuoptie .
In de sectie Kleurenschema kunt u uw kleurenschema kiezen (geen kleuren, groepen, blokken, aggregatietoestand, zuurverhouding).
In de sectie Kleuren vindt u voor elk kleurenschema een tabblad. Hier kunt u de verschillende kleuren voor elk kleurenschema veranderen.
In de sectie Diversen kunt u bepalen of het dialoog 'Meer informatie' geopend wordt via de linker (standaard) of rechter muisknop . U kunt ook bepalen welke eenheden u wenst te gebruiken. Energie is standaard in kJ/mol en kunt u veranderen in eV, en de temperatuur is standaard in Kelvin, maar kan worden veranderd in graden Celsius of graden Fahrenheit.
Toont het regulier PSE met alle elementen
Toont het vereenvoudigd PSE met minder elementen
Toont geen nummeringschema
Toont de IUPAC-nummering
Toont de CAS-nummering
Toont de oude IUPAC-nummering
Toont de tijdlijn-schuifbalk
Opent de dialoog Gegevens visualiseren
Toont de dialoog Aggregatietoestand
Toont of verbergt de legenda
Toont de elementen met een andere kleur per groep.
Toont de elementen met een andere kleur per groep
Toont de elementen met een andere kleur per blok
Toont de elementen met een andere kleur per zuurverhouding
Toont of verbergt de hoofdwerkbalk
Toont of verbergt de statusbalk
Stel de sneltoetsen in die u wilt gebruiken om het programma met het toetsenbord te bedienen.
Stel de werkbalk in door items toe te voegen, te verplaatsen of te verwijderen
Opent de dialoog met Kalzium-instellingen
Roept het handboek van Kalzium op (dit document).
Verandert de muiscursor in de combinatie pijltje en vraagteken. Het klikken op items in Kalzium zal een tekstballon tonen (als er een beschikbaar is voor dat specifieke item) met een omschrijving van de functie van dat item.
Opent het bugrapport-dialoogvenster waar u een een bug kunt melden of een “suggestie” kunt indienen die deze toepassing beter, handiger of nuttiger zou kunnen maken.
Deze optie zal informatie over de versie en de auteurs tonen.
Dit zal de KDE-versie en andere standaardinformatie tonen.
5.1. | Moet ik ooit betalen voor Kalzium? |
Nee, nooit. Maar de auteur verwelkomt altijd leuke post of een dvd als bedankje. Kalzium wordt verspreid onder de GPL, dus u zult nooit hoeven te betalen voor dit programma. | |
5.2. | Komt er ooit een Windows®-versie uit? |
Nee, op dit moment niet, maar u kunt zelf de broncode downloaden en uw eigen Windows®-versie maken. Het is waarschijnlijk niet zo moeilijk, omdat Kalzium is geschreven met de bibliotheek Qt™ van Trolltech. Maar waar hebt u Windows® dan voor nodig? Zorg dat u een recente versie van Linux® in handen krijgt en doe mee. |
Kalzium
Programma: Copyright 2001, 2004 Carsten Niehaus (cniehaus AT kde.org)
Met bijdragen van:
Robert Gogolok, heel veel hulp en programmeerwerk
Op- of aanmerkingen over de vertalingen van de toepassing en haar documentatie kunt u melden op http://www.kde.nl/bugs.
Dit document is vertaald in het Nederlands door Tijmen Baarda.
Dit document is vertaald in het Nederlands door Rinse de Vries.
Deze documentatie valt onder de bepalingen van de GNU vrije-documentatie-licentie.
Deze toepassing valt onder de bepalingen van de GNU General Public License.
Kalzium is een onderdeel van het KDE-project http://www.kde.org/.
Kalzium is een onderdeel van de module kdeedu. Deze module kunt u vinden op de FTP-site van het KDE-project: ftp://ftp.kde.org/pub/kde/.
Kalzium zelf kunt u vinden op de website van Kalzium, en maakt deel uit van het project KDE-edu.
U vindt de lijst met veranderingen in het bestand ChangeLog
in de distributie van Kalzium.
Er zijn een aantal stappen nodig om Kalzium op uw systeem te compileren en te installeren. Voer de volgende commando's uit in de hoofdmap van de broncode van Kalzium:
%
./configure
%
make
%
make install
Aangezien Kalzium autoconf en automake gebruikt, zouden er bij de compilatie geen problemen mogen voorkomen. Indien u toch problemen tegenkomt, meldt u ze dan in de betreffende KDE-mailinglists.
Would you like to make a comment or contribute an update to this page?
Send feedback to the KDE Docs Team