]> Carsten Niehaus

cniehaus@kde.org

Robert Gogolok

mail@robert-gogolok.de

Ontwikkelaar Anne-Marie Mahfouf

annma@kde.org

Hulp bij het schrijven van de documentatie &Tijmen.Baarda;&Rinse.Devries; 2001 2002 2004 2005 Carsten Niehaus &FDLNotice; 2005-01-19 1.2 &kalzium; is een programma waarmee u het Periodiek systeem der elementen (PSE) kunt bekijken. &kalzium; kunt u gebruiken om informatie over de elementen op te zoeken, of om feiten te leren over het PSE. KDE educatie elementen chemie PSE educatie kalzium Met &kalzium; hebt u alle soorten informatie in huis over het PSE (Periodiek systeem der elementen). U kunt ontzettend veel informatie vinden over de elementen waarbij u ze op verschillende manieren kunt tonen. &kalzium; is vrij en wordt verspreid onder de &GNU; Public License. U kunt het periodiek systeem der elementen laten weergeven aan de hand van blokken, groepen, zuurverhouding, of aggregatietoestand. U kunt gegevens plotten voor een bereik van elementen (gewicht, atoomgewicht, dichtheid, IE1, IE2, electronegativiteit). U kunt ook teruggaan in de tijd en zien welke elementen bekend waren in een opgegeven jaar. Hieronder vindt u schermafdrukken van &kalzium; in actie: Het hoofdscherm van &kalzium;, direct na het starten Het hoofdscherm van &kalzium; &kalzium; is eenvoudig in het gebruik. Het is speciaal ontworpen voor studenten van elke leeftijd, voor gebruik als een kleine en snelle database. &kalzium;'s vereenvoudigd informatiedialoog &kalzium;'s vereenvoudigd informatiedialoog Dit is een schermafdruk van het vereenvoudigde informatiedialoogvenster van &kalzium;. In de vereenvoudigde informatiedialoog ziet u alle algemene informatie die u van een element dient te weten. De dialoog behandelt drie aspecten van het element: Algemeen, Aggregatietoestand, en Energiewaarde. Dit dialoog verschijnt als u met de rechter muisknop op een element klikt (of de linker muisknop, afhankelijk van uw instellingen). &kalzium;'s gedetailleerde informatiedialoog &kalzium;'s gedetailleerde informatiedialoog Dit is een schermafdruk van het gedetailleerde informatiedialoogvenster van &kalzium;. In de gedetailleerde informatiedialoog krijgt u veel informatie over een element. De eerste sectie (Overzicht) toont u het element, het bijhorende symbool en het atoomgewicht. Sectie Diversen toont u wanneer het element is ontdekt en het gemiddelde gewicht. Sectie Afbeelding toont een afbeelding van het element als deze beschikbaar is. Sectie Energie geeft enkele energiefeiten over het element. Sectie Chemische gegevens geeft wat atoomgegevens. U ziet bijvorbeeld de isotopen van de geselecteerde elementen en het aantal protonen. De sectie Atoommodel toont een afbeelding van de atoomschillen. Elke boog staat voor een atoomschil en elke cirkel representeerd een electron. &kalzium; kan de elementen een bepaalde kleur geven waarbij gekeken wordt naar hun periodieke blok en groep, hun zuurgraad of de fase (vast/vloeibaar/gas) bij een bepaalde temperatuur. De kleurschema's kunnen worden gewijzigd in menu Uiterlijk. Geen kleurenschema: alle elementen hebben dezelfde kleur. U kunt de standaardkleur wijzigen in menuoptie InstellingenKalzium instellen..., tabblad Kleuren. Groepen tonen: gebruikt voor elke groep een andere kleur. Een groep is een verticale kolom in het periodiek systeem der elementen. Het standaard-periodiek systeem bevat 18 groepen. Elementen in een groep hebben vergelijkbare configuraties van hun schilelectronen. Dit geeft ze vergelijkbare eigenschappen. Blokken tonen: gebruikt voor elk blok een andere kleur. Zuurverhouding tonen: voor elke zuurverhouding wordt een aparte kleur gebruikt. De nummering is een manier om de 18 groepen in het periodiek systeem te nummeren. U kunt de nummering veranderen in IUPAC, oude IUPAC en CAS, of u kunt het volledig uitschakelen. De volgende opties in het menu Nummering kunnen worden gebruikt om de getoonde nummering te wijzigen: Geen nummering: wanneer deze optie is ingesteld, zal er helemaal geen nummering weergegeven worden. IUPAC tonen (standaard): de IUPAC is de International Union of Pure and Applied Chemistry (vertaald: Internationale Unie van Zuivere en Toegepaste Chemie). Dit is een organisatie die de meeste standaarden voor chemische zaken bepaalt. Het nieuwe IUPAC-systeem nummert elk kolom met Arabische cijfers van 1 (een) tot 18 (achttien). CAS tonen: de CAS is de Chemical Abstracts Service. In het CAS-systeem worden de letters A en B toegewezen aan de groep met hoofdelementen (A) en overgangelementen (B). Hoewel de nummering van IUPAC de officiële is, wordt de nummering van CAS het meest gebruikt op school en in laboratoria. Oude IUPAC tonen: het oude IUPAC-systeem labelt kolommen met Romeinse cijfers, gevolgd door de letter A of B. De kolommen waren zodanig genummerd dat kolommen een tot zeven genummerd waren als IA tot VIIA, kolom acht tot tien waren genummerd met VIIIA, kolom elf tot zeventien waren genummerd met IB tot VIIB, en kolom achttien was genummerd met VIII. Vanwege de verwarring die het oude IUPAC- en het CAS-systeem wekte heeft de IUPAC het nieuwe systeem aangenomen. De functie Tijdlijn maakt het mogelijk om de elementen te bekijken van de ingestelde tijdperiode. Dit is handig om een gevoel te krijgen over hoe het Periodiek systeem in de tijd is gegroeid, waarbij er steeds meer elementen ontdekt werden. U kunt deze functie activeren door te klikken op het klok-pictogram geheel links in de werkbalk, of via menuoptie Diversen Tijdlijn tonen/verbergen. Zodra u het hebt geactiveerd zult u een schuifbalk onder het PSE zien, en een soort LCD-schermpje met het getal 2004. Als u de balk naar links beweegt zullen sommige elementen verdwijnen en weer terugkomen als u de balk naar rechts beweegt. Het getal zal telkens veranderen. Het getal staat voor het huidige jaartal. Als u de balk naar bijvoorbeeld 1856 verplaatst ziet u alleen de elementen die ontdekt waren in het jaar 1856. U zult merken dat sommige elementen zelfs niet getoond worden in het jaar 2004. Dit komt doordat deze elementen nog niet ontdekt zijn, maar slechts voorspeld. Nadat u de tijdlijn hebt verborgen blijft de weergave staan op het jaar dat u hebt gekozen. Kalzium zal deze datum ook onthouden als u het programma afsluit en blijven gebruiken bij een volgende start van het programma. De Tijdlijn De PSE terug in de tijd (elementen die bekend waren in 1856) De dialoog Gegevens plotten geeft u de mogelijkheid om informatie over de elementen te plotten. De X-as representeert het bereik van elementen (van een getal naar een hoger getal). U kunt dit bereik instellen met behulp van de velden Eerste element en Laatste element in de dialoog. De weergaver verandert pas als u hebt geklikt op de knop Plotten. De dialoog Gegevens plotten &kalzium; kan gegevens over een bereik van elementen plotten. Met menuoptie Aggregatietoestand tonen/verbergen kunt u bepalen welke toestand u wilt, gebaseerd op de temperatuur. U kunt eenvoudig zien hoeveel elementen en welke elementen bijvoorbeeld vast zijn bij een gegeven temperatuur. Zo leert u bijvoorbeeld dat bijna alle elementen vast zijn bij zeer lage temperaturen, en vrijwel alle elementen vloeibaar of zelfs gasvormig zijn bij hoge temperaturen. De dialoog Aggregatietoestand &kalzium; kan met kleuren aangeven welke elementen in de fase vast/vloeibaar/gas zijn bij een bepaalde temperatuur. Met menuoptie Legenda tonen/verbergen kunt u de legenda voor het schema waarin u zich bevindt (groepen, blokken, zuurverhouding) laten weergeven. De legenda wordt standaard weergegeven. Als u het verbergt zal het verborgen blijven totdat u zelf de menuoptie weer selecteert. &kalzium; onthoudt deze instelling zodat de instelling ook wordt gebruikt bij een volgende start van het programma. &kalzium; heeft vele configuratiemogelijkheden. U kunt ze vinden door de configuratiedialoog te openen via menuoptie Instellingen &kalzium; instellen.... De dialoog Instellingen De dialoog Instellingen In de sectie Kleurenschema kunt u uw kleurenschema kiezen (geen kleuren, groepen, blokken, aggregatietoestand, zuurverhouding). In de sectie Kleuren vindt u voor elk kleurenschema een tabblad. Hier kunt u de verschillende kleuren voor elk kleurenschema veranderen. In de sectie Diversen kunt u bepalen of het dialoog 'Meer informatie' geopend wordt via de linker (standaard) of rechter muisknop . U kunt ook bepalen welke eenheden u wenst te gebruiken. Energie is standaard in kJ/mol en kunt u veranderen in eV, en de temperatuur is standaard in Kelvin, maar kan worden veranderd in graden Celsius of graden Fahrenheit. &Ctrl;Q Bestand Afsluiten Beëindigt &kalzium; PSE Regulier PSE tonen Toont het regulier PSE met alle elementen PSE Vereenvoudigd PSE tonen Toont het vereenvoudigd PSE met minder elementen Nummering Geen nummering Toont geen nummeringschema Nummering IUPAC tonen Toont de IUPAC-nummering Nummering CAS tonen Toont de CAS-nummering Nummering Oude IUPAC tonen Toont de oude IUPAC-nummering Diversen Tijdlijn tonen/verbergen Toont de tijdlijn-schuifbalk Diversen Gegevens plotten Opent de dialoog Gegevens visualiseren Diversen Aggregatietoestand tonen/verbergen Toont de dialoog Aggregatietoestand Diversen Legenda tonen/verbergen Toont of verbergt de legenda Uiterlijk Geen kleurenschema Toont de elementen met een andere kleur per groep. Uiterlijk Groepen tonen/verbergen Toont de elementen met een andere kleur per groep Uiterlijk Blokken tonen/verbergen Toont de elementen met een andere kleur per blok Uiterlijk Zuurverhouding tonen Toont de elementen met een andere kleur per zuurverhouding Instellingen Werkbalk tonen/verbergen Toont of verbergt de hoofdwerkbalk Instellingen Statusbalk tonen/verbergen Toont of verbergt de statusbalk Instellingen Sneltoetsen instellen... Stel de sneltoetsen in die u wilt gebruiken om het programma met het toetsenbord te bedienen. Instellingen Werkbalken instellen... Stel de werkbalk in door items toe te voegen, te verplaatsen of te verwijderen Instellingen &kalzium; instellen... Opent de dialoog met &kalzium;-instellingen &help.menu.documentation; Moet ik ooit betalen voor &kalzium;? Nee, nooit. Maar de auteur verwelkomt altijd leuke post of een dvd als bedankje. &kalzium; wordt verspreid onder de GPL, dus u zult nooit hoeven te betalen voor dit programma. Komt er ooit een &Windows;-versie uit? Nee, op dit moment niet, maar u kunt zelf de broncode downloaden en uw eigen &Windows;-versie maken. Het is waarschijnlijk niet zo moeilijk, omdat &kalzium; is geschreven met de bibliotheek &Qt; van Trolltech. Maar waar hebt u &Windows; dan voor nodig? Zorg dat u een recente versie van &Linux; in handen krijgt en doe mee. Door mij met data te ondersteunen. In de wereld der wetenschap komt en gaat alles erg snel. Als u een onjuiste of ontbrekende waarde vindt, kunt u me een e-mail sturen. Fouten opsporen en suggesties geven Als u fouten in het programma tegenkomt, of suggesties hebt voor verbeteringen, kunt u het me altijd laten weten via cniehaus@kde.org. &kalzium; Programma: Copyright 2001, 2004 Carsten Niehaus cniehaus@kde.org Met bijdragen van: Robert Gogolok, heel veel hulp en programmeerwerk &meld.fouten;&vertaling.tijmen;&vertaling.rinse; &underFDL; &underGPL; &install.intro.documentation; &kalzium; zelf kunt u vinden op de website van &kalzium;, en maakt deel uit van het project KDE-edu. U vindt de lijst met veranderingen in het bestand ChangeLog in de distributie van &kalzium;. &install.compile.documentation; &documentation.index;