Podręcznik programu KLatin

KLatin jest programem ułatwiającym powtarzanie i utrwalanie znajomości Łaciny. Dostępne są trzy „działy” obejmujące różne aspekty języka: słownictwo, gramatyka i czasowniki. Dodatkowo, w dziale notatek powtarzania dostępny jest przegląd podstawowych konstrukcji języka z którego można korzystać podczas nauki.

Po uruchomieniu działu "Słownictwo" wczytywany jest plik słownikowy zawierający różne słowa i ich tłumaczenia. Sprawdzanie przez KLatin umiejętności odbywa się w formie testu wyboru dla wszystkich słów z wczytanego pliku słownikowego.

W działach "Gramatyka" i "Czasowniki" program pyta o określoną formę rzeczownika lub czasownika, np.: „tryb warunkowy, liczba pojedyncza” lub „pierwsza osoba, strona bierna, liczba mnoga”. Należy wpisać właściwą formę (nie jest to test wyboru).

Po uruchomieniu programu KLatin widoczne są cztery działy powtarzania do wyboru.

---

---

Pierwszy dział tzn. Słownictwo jest testem wyboru sprawdzającym znajomość słownictwa.

---

---

Po zakończeniu testu wyświetlane jest okno z wynikami.

---

---

Drugi dział, tzn. Gramatyka, sprawdza znajomość zasad deklinacji języka łacińskiego.

---

---

Czasowniki to sekcja bardzo podobna do sekcji Gramatyka, jednak tutaj sprawdzana jest znajomość różnych form czasowników języka łacińskiego.

---

---

Czwarty dział, Notatki powtarzania, uruchamia program Konqueror wyświetlając stronę podręcznika zawierającą dział notatek powtarzania.

Innym sposobem wybrania danego działu, jest wybranie odpowiedniej pozycji z menu Dział.

Okno konfiguracyjne programu KLatin można wyświetlić za pomocą menu Ustawienia->Konfiguracja KLatin.... W karcie Słownictwo można ustawić, czy test słownictwa ma polegać na tłumaczeniu z lokalnego języka na łacinę, czy też vice versa. Można również wybrać używany plik słownikowy oraz liczbę zadawanych pytań podczas testu.

---

---

Główne okno programu KLatin zawiera cztery przyciski opcji wyboru działu oraz menu.

Należy wybrać jeden z Działów powtarzania i nacisnąć przycisk Start, aby go uruchomić.

Po zakończeniu pracy w tym dziale należy kliknąć przycisk Wróć, aby powrócić go głównego menu programu KLatin.

Tłumaczenia wymagają jedynie pliki słownikowe. Są one stworzone z wykorzystaniem formatu KVTML, stosowanego również w programach takich jak KWordQuiz. KWordQuiz jest bardzo przydatny, gdyż pozwala na stworzenie plików słownikowych, które można wczytać bezpośrednio do KLatin.

Poniżej opisano sposób tłumaczenia plików słownikowych KLatin. W chwili obecnej dostępne są tylko pliki dla języka angielskiego, niemieckiego i polskiego.

KLatin

Prawa autorskie do programu (c) 2001-2004 George Wright (gwright AT users.sourceforge.net)

Współtwórcy:

Prawa autorskie do dokumentacji (c) 2001-2004 George Wright (gwright AT users.sourceforge.net)

Krzysztof Woźniak(wozniakk AT ceti.pl)

Ta dokumentacja jest rozprowadzana na zasadach Licencji GNU Free Documentation License.

Ten program jest rozprowadzany na zasadach Licencji GNU General Public License.

Witamy w dziale Notatek powtarzania Łaciny w programie KLatin. Pozwalają one na łatwe powtórzenie podstawowego materiału z zakresu gramatyki łacińskiej. Zakres materiału obejmuje program nauczania łaciny na poziomie angielskiego kursu f.

Poniżej widoczne są główne działy problemowe:

Łacina - Czasowniki

Poprzedni

Następny

Notatki powtarzania KLatin

Łacina - Czasowniki

Czasowniki są częścią wszystkich języków. W łacinie są one podzielone na cztery kategorie zwane koniugacjami. Są to grupy czasowników cechujące się identycznym sposobem konstrukcji tematu i posiadające te same końcówki.

Temat czasownika to podstawowa jego część, która nie ulega zmianie podczas odmieniania. Na przykład tematem czasownika moneo jest mone. Aby uzyskać temat czasownika, należy sprawdzić jego formę w pierwszej osobie liczby pojedynczej i usunąć końcówkę -o. Czasownik „sum” (Jestem) jest całkowicie nieregularny i nie da się dla niego określić tematu.

Tabela 8.2. Lista czasowników - Strona czynna, tryb oznajmujący

Czas	1-sza	2-ga	3-cia	4-ta	SUM - Ja
Teraźniejszy	am-o	mone-o	reg-o	audi-o	sum
	ama-s	mone-s	regi-s	audi-s	es
(Ja) Kocham	ama-t	mone-t	regi-t	audi-t	est
	ama-mus	mone-mus	regi-mus	audi-mus	sumus
	ama-tis	mone-tis	regi-tis	audi-tis	estis
	ama-nt	mone-nt	regu-nt	audi-unt	sunt
Przyszły	ama-bo	mone-bo	reg-am	audi-am	ero
	ama-bis	mone-bis	reg-es	audi-es	eris
Będę kochać	ama-bit	mone-bit	reg-et	audi-et	erit
	ama-bimus	mone-bimus	reg-emus	audi-emus	erimus
	ama-bitis	mone-bitis	reg-etis	audi-etis	eritis
	ama-bunt	mone-bunt	reg-ent	audi-ent	erunt
Czas przeszły niedokonany	ama-bam	mone-bam	rege-bam	audi-bam	eram
	ama-bas	mone-bas	rege-bas	audi-bas	eras
(Ja) Kochałem	ama-bat	mone-bat	rege-bat	audi-bat	erat
Kiedyś kochałem	ama-bamus	mone-bamus	rege-bamus	audi-bamus	eramus
Zacząłem kochać	ama-batis	mone-batis	rege-batis	audi-batis	eratis
	ama-bant	mone-bant	rege-bant	audi-bant	erant
Czas przeszły dokonany	amav-i	monu-i	rex-i	audiv-i	fu-i
	amav-isti	monu-isti	rex-isti	audiv-isti	fu-isti
(ja) Kochałem	amav-it	monu-it	rex-it	audiv-it	fu-it
	amav-imus	monu-imus	rex-imus	audiv-imus	fu-imus
	amav-istis	monu-istis	rex-istis	audiv-istis	fu-istis
	amav-erunt	monu-erunt	rex-erunt	audiv-erunt	fu-erunt
Czas przyszły dokonany	amav-ero	monu-ero	rex-ero	audiv-ero	fu-ero
	amav-eris	monu-eris	rex-eris	audiv-eris	fu-eris
Będę kochać	amav-erit	monu-erit	rex-erit	audiv-erit	fu-erit
	amav-erimus	monu-erimus	rex-erimus	audiv-erimus	fu-erimus
	amav-eritis	monu-eritis	rex-eritis	audiv-eritis	fu-eritis
	amav-erint	monu-erint	rex-erint	audiv-erint	fu-erint
Czas zaprzeszły	amav-eram	monu-eram	rex-eram	audiv-eram	fu-eram
	amav-eras	monu-eras	rex-eras	audiv-eras	fu-eras
(Ja) Kochałem	amav-erat	monu-erat	rex-erat	audiv-erat	fu-erat
	amav-eramus	monu-eramus	rex-eramus	audiv-eramus	fu-eramus
	amav-eratis	monu-eratis	rex-eratis	audiv-eratis	fu-eratis
	amav-erant	monu-erant	rex-erant	audiv-erant	fu-erant

Tabela 8.3. Lista czasowników - Tryb warunkowy, strona czynna

Czas	1-sza	2-ga	3-cia	4-ta	SUM - Ja
Teraźniejszy	ame-m	monea-m	rega-m	audi-o	sim
	ame-s	monea-s	rega-s	audi-s	sis
	ame-t	monea-t	rega-t	audi-t	sit
	ame-mus	monea-mus	rega-mus	audi-mus	simus
	ame-tis	monea-tis	rega-tis	audi-tis	sitis
	ame-nt	monea-nt	rega-nt	audi-unt	sint
Czas przeszły niedokonany	ama-rem	mone-rem	rege-rem	audi-rem	essem
	ama-res	mone-res	rege-res	audi-res	esset
	ama-ret	mone-ret	rege-ret	audi-ret	esset
	ama-remus	mone-remus	rege-remus	audi-remus	essemus
	ama-retis	mone-retis	rege-retis	audi-retis	essetis
	ama-rent	mone-rent	rege-rent	audi-rent	essent
Czas przeszły dokonany	amav-erim	monu-erim	rex-erim	audiv-erim	fu-erim
	amav-eris	monu-eris	rex-eris	audiv-eris	fu-eris
	amav-erit	monu-erit	rex-erit	audiv-erit	fu-erit
	amav-erimus	monu-erimus	rex-erimus	audiv-erimus	fu-erimus
	amav-eritis	monu-eritis	rex-eritis	audiv-eritis	fu-eritis
	amav-erint	monu-erint	rex-erint	audiv-erint	fu-erint
Czas zaprzeszły	amav-issem	monu-issem	rex-issem	audiv-issem	fu-issem
	amav-isses	monu-isses	rex-isses	audiv-isses	fu-isses
	amav-isset	monu-isset	rex-isset	audiv-isset	fu-isset
	amav-issemus	monu-issemus	rex-issemus	audiv-issemus	fu-issemus
	amav-issetis	monu-issetis	rex-issetis	audiv-issetis	fu-issetis
	amav-issent	monu-issent	rex-issent	audiv-issent	fu-issent

Tabela 8.4. Lista czasowników - Tryb rozkazujący, strona czynna

Czas	1-sza	2-ga	3-cia	4-ta	SUM - Ja
Teraźniejszy	am-a	mon-e	reg-e	aud-i	es
	am-ate	mon-ete	reg-ite	aud-ite	este
Przyszły	am-ato	mon-eto	reg-ito	aud-ito	esto
	am-ato	mon-eto	reg-ito	aud-ito	esto
	am-atote	mon-etote	reg-itote	aud-itote	estote
	am-anto	mon-ento	reg-unto	aud-iunto	sunto

Tabela 8.5. Rzeczowniki odczasownikowe, strona czynna

	1-sza	2-ga	3-cia	4-ta
Biernik	(ad) am-andum	(ad) mon-endum	(ad) reg-endum	(ad) aud-iendum
Dopełniacz	am-andi	mon-endi	reg-endi	aud-iendi
Celownik	am-ando	mon-endo	reg-endo	aud-iendo
Narzędnik	am-ando	mon-endo	reg-endo	aud-iendo

Tabela 8.6. Lista czasowników - Bezokolicznik, strona czynna

Czas	1-sza	2-ga	3-cia	4-ta	SUM - Ja
Teraźniejszy	am-are	mon-ere	reg-ere	aud-ire	esse
Czas przeszły dokonany	amav-isse	monu-isse	rex-isse	audiv-isse	fu-isse

Tabela 8.7. Lista czasowników - Imiesłów, strona czynna

Czas	1-sza	2-ga	3-cia	4-ta	SUM - Ja
Teraźniejszy	am-ans,-antis	mon-ens,-entis	reg-ens,-entis	aud-iens,-ientis
Przyszły	amat-urus,-a,-um	monit-urus,-a,-um	rect-urus,-a,-um	audit-urus,-a,-um	futurus,-a,-um

Tabela 8.8. Lista czasowników - Tryb oznajmujący, strona bierna

Czas	1-sza	2-ga	3-cia	4-ta
Teraźniejszy	am-or	mone-or	reg-or	audi-or
	ama-ris	mone-ris	reg-eris	audi-eris
Jestem kochany	ama-tur	mone-tur	regi-tur	audi-tur
	ama-mur	mone-mur	regi-mur	audi-mur
	ama-mini	mone-mini	regi-mini	audi-mini
	ama-ntur	mone-ntur	regu-ntur	audiu-unt
Przyszły	ama-bor	mone-bor	reg-ar	audi-ar
	ama-beris	mone-beris	reg-eris	audi-eris
Będę kochany	ama-bitur	mone-bitur	reg-etur	audi-etur
	ama-bimur	mone-bimur	reg-emur	audi-emur
	ama-bimini	mone-bimini	reg-emini	audi-emini
	ama-buntur	mone-buntur	reg-entur	audi-entur
Czas przeszły niedokonany	ama-bar	mone-bar	rege-bar	audie-bar
	ama-baris	mone-baris	rege-baris	audie-baris
Byłem kochany	ama-batur	mone-batur	rege-batur	audie-batur
	ama-bamur	mone-bamur	rege-bamur	audie-bamur
	ama-bamini	mone-bamini	rege-bamini	audie-bamini
	ama-bantur	mone-bantur	rege-bantur	audie-bantur
Czas przeszły dokonany	amatus sum	monitus sum	rectus sum	auditus sum
	amatus es	monitus es	rectus es	auditus es
Byłem kochany	amatus est	monitus est	rectus est	auditus est
	amati sumus	moniti sumus	recti sumus	auditi sumus
	amati estis	moniti estis	recti estis	auditi estis
	amati sunt	moniti sunt	recti sunt	auditi sunt
Czas przyszły dokonany	amatus ero	monitus ero	rectus ero	auditus ero
	amatus eris	monitus eris	rectus eris	auditus eris
Będę pokochany	amatus erit	monitus erit	rectus erit	auditus erit
	amati erimus	moniti erimus	recti erimus	auditi erimus
	amati eritis	moniti eritis	recti eritis	auditi eritis
	amati erunt	moniti erunt	recti erunt	auditi erunt
Czas zaprzeszły	amatus eram	monitus eram	rectus eram	auditus eram
	amatus eras	monitus eras	rectus eras	auditus eras
Byłem pokochany	amatus erat	monitus erat	rectus erat	auditus erat
	amati eramus	moniti eramus	recti eramus	auditi eramus
	amati eratis	moniti eratis	recti eratis	auditi eratis
	amati erant	moniti erant	recti erant	auditi erant

Tabela 8.9. Rzeczownik odczasownikowy, strona bierna

1-sza	2-ga	3-cia	4-ta
am-andus,-a,-um	mon-endus,-a,-um	reg-endus,-a,-um	aud-iendus,-a,-um

Tabela 8.10. Lista czasowników - Bezokolicznik, strona bierna

Czas	1-sza	2-ga	3-cia	4-ta
Teraźniejszy	am-ari	mon-eri	reg-i	aud-iri
Czas przeszły dokonany	amat-um,-am,-um esse	monit-um,-am,-um esse	rect-um,-am,-um esse	audit-um,-am,-um esse
	amat-os,-as,-a esse	monit-os,-as,-a esse	rect-os,-as,-a esse	audit-os,-as,-a esse
Przyszły	amat-um iri	monit-um iri	rect-um iri	audit-um iri

Poprzedni

Następny

Spis treści

Notatki powtarzania KLatin 

 Gramatyka łacińska - Rzeczowniki

Początek rozdziału

Would you like to make a comment or contribute an update to this page?
Send feedback to the KDE Docs Team

Gramatyka łacińska - Rzeczowniki

Poprzedni

Następny

Notatki powtarzania KLatin

Gramatyka łacińska - Rzeczowniki

Rzeczowniki podobnie jak czasowniki podzielone są na grupy zwane deklinacjami wskazującymi jak należy je odmieniać. W łacinie dla rzeczowników występuje pięć grup deklinacji oraz czy rodzaje: męski, żeński i nijaki.

Temat rzeczownika, to jego podstawowa część, która nie zmienia się podczas odmieniania. Aby określić temat rzeczownika należy od jego dopełniacza w liczbie pojedynczej odjąć końcówkę. Na przykład tematem dla rzeczownka puella jest puell; natomiast tematem dla rex jest reg, ponieważ jego dopełniacz to reg-is.

Rzeczowniki łacińskie

Tabela 8.11. Listy rzeczowników

Liczba pojedyncza	1-sza - rodzaj żeński	2-ga rodzaj męski	2-ga rodzaj nijaki	3 cia - rodzaj męski/żeński	3-cia rodzaj nijaki	4-ta rodzaj męski	4-ta rodzaj nijaki	5-ta rodaj żeński
Mianownik	puell-a	serv-us	bell-um	rex	opus	grad-us	genu	res
Wołacz	puell-a	serv-e	bell-um	rex	opus	grad-us	genu	res
Biernik	puell-am	serv-um	bell-um	reg-em	opus	grad-um	genu	re-m
Dopełniacz	puell-ae	serv-i	bell-i	reg-is	oper-is	grad-us	gen-u	re-i
Celownik	puell-ae	serv-o	bell-o	reg-i	oper-i	grad-ui	gen-u	re-i
Narzędnik	puell-a	serv-o	bell-o	reg-e	oper-e	grad-u	gen-u	re
Liczba mnoga
Mianownik	puell-ae	serv-i	bell-a	reg-es	oper-a	grad-us	gen-ua	res
Wołacz	puell-ae	serv-i	bell-a	reg-es	oper-a	grad-us	gen-ua	res
Biernik	puell-as	serv-os	bell-a	reg-es	oper-a	grad-us	gen-ua	res
Dopełniacz	puell-arum	serv-orum	bell-orum	reg-um	oper-um	grad-uum	gen-uum	re-rum
Celownik	puell-is	serv-is	bell-is	reg-ibus	oper-ibus	grad-ibus	gen-ibus	re-bus
Narzędnik	puell-is	serv-is	bell-is	reg-ibus	oper-ibus	grad-ibus	gen-ibus	re-bus

Poprzedni

Następny

Spis treści

Łacina - Czasowniki  

 Gramatyka łacińska - Przymiotniki

Początek rozdziału

Would you like to make a comment or contribute an update to this page?
Send feedback to the KDE Docs Team

Gramatyka łacińska - Przymiotniki

Poprzedni

Następny

Notatki powtarzania KLatin

Gramatyka łacińska - Przymiotniki

Przymiotniki są słowami opisującymi rzeczownik i jako takie, muszą być z nim zgodne. Zgodność oznacza dopasowanie przymiotnika do rodzaju, liczby i przypadku rzeczownika.

Tabela 8.12. Przymiotniki 1-szej i 2-giej deklinacji (212)

Liczba pojedyncza	Takie jak Servus	Takie jak Puella	Takie jak Bellum
Mianownik	bon-us	bon-a	bon-um
Wołacz	bon-e	bon-a	bon-um
Biernik	bon-um	bon-am	bon-um
Dopełniacz	bon-i	bon-ae	bon-i
Celownik	bon-o	bon-ae	bon-o
Narzędnik	bon-o	bon-a	bon-o
Liczba mnoga
Mianownik	bon-i	bon-ae	bon-a
Wołacz	bon-i	bon-ae	bon-a
Biernik	bon-os	bon-as	bon-a
Dopełniacz	bon-orum	bon-arum	bon-orum
Celownik	bon-is	bon-is	bon-is
Narzędnik	bon-is	bon-is	bon-is

Tabela 8.13. Przymiotniki 3-ciej deklinacji (333)

Liczba pojedyncza	Takie jak Rex	Takie jak Rex	Takie jak Opus
Mianownik	trist-is	trist-is	trist-e
Wołacz	trist-is	trist-is	trist-e
Biernik	trist-em	trist-em	trist-e
Dopełniacz	trist-i	trist-i	trist-is
Celownik	trist-is	trist-is	trist-i
Narzędnik	trist-i	trist-i	trist-i
Liczba mnoga
Mianownik	trist-es	trist-es	trist-ia
Wołacz	trist-es	trist-es	trist-ia
Biernik	trist-es	trist-es	trist-ia
Dopełniacz	trist-ium	trist-ium	trist-ium
Celownik	trist-ibus	trist-ibus	trist-ibus
Narzędnik	trist-ibus	trist-ibus	trist-ibus

Tabela 8.14. Stopniowanie przymiotników

Stopień równy	Stopień wyższy	Stopień najwyższy	Uwagi
Typowa forma przymiotnika	Temat + ior,-ius	Temat + issimus,-a,-um
		Temat + rimus,-a,-um	Dla przymiotników z końcówką -er. Na przykład: acer-rimus,-a,-um
		Temat + limus,-a,-um	Dla przymiotników z końcówką -ilis. Na przykład: facil-limus,-a,-um
		Per/Prae + przymiotnik

Poprzedni

Następny

Spis treści

Gramatyka łacińska - Rzeczowniki  

 Gramatyka łacińska - zaimki

Początek rozdziału

Would you like to make a comment or contribute an update to this page?
Send feedback to the KDE Docs Team

Gramatyka łacińska - zaimki

Poprzedni

Następny

Notatki powtarzania KLatin

Gramatyka łacińska - zaimki

Poniżej przedstawiono niektóre zaimki.

Tabela 8.15. Zaimki osobowe

Ja	Ty
ego	tu
me	te
mei	tui
mihi	tibi
me	te
My	Wy
nos	vos
nos	vos
nostri/nostrum	vestri/vestrum
nobis	vobis
nobis	vobis

Tabela 8.16. Zaimki osobowe - trzecia osoba

	On	Ona	Ono
Liczba pojedyncza	is	ea	id
	eum	eum	id
	eius	eius	eius
	ei	ei	ei
	eo	ea	eo
Liczba mnoga	ei	eae	ea
	eos	eas	ea
	eorum	earum	eorum
	eis	eis	eis
	eis	eis	eis

Tabela 8.17. Zaimki wskazujące

Ten, ta, to
Liczba pojedyncza	hic	haec	hoc
	hunc	hanc	hoc
	huius	huius	huius
	huic	huic	huic
	hoc	hac	hoc
Liczba mnoga	hi	hae	haec
	hos	has	heac
	horum	harum	horum
	his	his	his
	his	his	his
Tamten, tamta, tamto
Liczba pojedyncza	ille	illa	illud
	illum	illam	illud
	illius	illius	illius
	illi	illi	illi
	illo	illa	illo
Liczba mnoga	illi	illae	illa
	illos	illas	illa
	illorum	illarum	illorum
	illis	illis	illis
	illis	illis	illis

Tabela 8.18. Zaimki przymiotne

Żaden	Nic
nemo	nihil
neminem	nihil/nil
nullius/neminis	nullius rei
nemini/nulli	nulli rei
nullo/nemine	nulla re

Poprzedni

Następny

Spis treści

Gramatyka łacińska - Przymiotniki 

 Instalacja

Początek rozdziału

Would you like to make a comment or contribute an update to this page?
Send feedback to the KDE Docs Team