]> &Bernd.Johannes.Wuebben; &Bernd.Johannes.Wuebben.mail; &Pamela.Roberts;&Pamela.Roberts.mail; &Anne-Marie.Mahfouf;&Anne-Marie.Mahfouf.mail; (c) 2005 MandrivaPoland

marcin.zalicki@mandriva.pl

Polskie tłumaczenie AdrianBrosz

adriian@wp.pl

Weryfikacja i uaktualnienie tłumaczenia Mandrivy KrzysztofLichota

lichota@mimuw.edu.pl

Uaktualnienie do wersji z KDE 3.5 2001 2002 2005 2006 &Bernd.Johannes.Wuebben;, &Pamela.Roberts;, &Anne-Marie.Mahfouf; &FDLNotice; 2006-02-13 2.0.2 &kcalc; dla &kde; jest kalkulatorem posiadającym wbudowane funkcje do obliczeń naukowych KDE KCalc kalkulator Ta dokumentacja opisuje program &kcalc; w wersji 1.8. &kcalc; oferuje znacznie więcej funkcji matematycznych niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Przeczytaj sekcję opisującą skróty klawiszowe, aby zapoznać się z wszystkimi możliwościami programu. Oprócz funkcji oferowanych przez większość kalkulatorów naukowych &kcalc; udostępnia wiele innych, które zasługują na wymienienie: &kcalc; udostępnia funkcję trygonometryczne, operacje logiczne, oraz przeprowadza obliczenia statystyczne. &kcalc; pozwala na kopiowanie i wklejanie liczb z/na wyświetlacz. Funkcja &kcalc; pamięci wyników pozwala na łatwe przywołanie wcześniej zapisanych wyników. Możesz skonfigurować kolory i czcionki wyświetlacza &kcalc;. W &kcalc; możesz określić liczbę miejsc dziesiętnych po przecinku oraz precyzję obliczeń. &kcalc; oferuje dużą liczbę przydanych skrótów klawiszowych, dzięki którym korzystanie z programu &kcalc; staje się bardzo proste i nie wymaga myszki. Porada: Po naciśnięciu (i przytrzymaniu) klawisza &Ctrl; wyświetlane są skróty klawiszowe odpowiadające poszczególnym przyciskom kalkulatora. Życzymy dobrej zabawy w korzystaniu z programu &kcalc;! Bernd Johannes Wuebben Podstawy użytkowania są bardzo podobne do korzystania z bardzo wielu prostych kalkulatorów naukowych, ale są również funkcje specyficzne dla programu &kcalc;: Pamięć wyników Za każdym razem, gdy klikniesz lewym przyciskiem myszki na = albo naciśniesz klawisz Enter lub =, wyświetlona wartość zostaje zapisana w pamięci wyników programu &kcalc;. Możesz poruszać się pomiędzy zapisanymi wynikami używając klawiszy &Ctrl;Z i &Ctrl; &Shift;Z. Funkcja procentów Funkcja procentów działa troszkę inaczej niż w większości kalkulatorów. Lecz gdy już raz zrozumiemy jej działanie, oferowane rozszerzenia będą bardzo użyteczne. Zapoznaj się z sekcją dotyczącą funkcji Procent aby dowiedzieć się więcej szczegółów. Wycinanie i wklejanie Naciśnięcie klawisza &Ctrl;C powoduje przeniesienie liczby podanej na wyświetlaczu do schowka systemowego. Naciskając klawisz &Ctrl;V wkleimy zawartość schowka do wyświetlacza jeżeli wartość liczbowa w schowku jest poprawną wartością zmiennoprzecinkową. Istnieje możliwość kopiowania/wklejania poprzez klikanie kursorem myszy na wyświetlacz &kcalc; ale funkcja ta może zostać wyłączona w przyszłych wersjach. Funkcje zaawansowane Gdy uruchomisz &kcalc; po raz pierwszy pokazywane są tylko przyciski odpowiadające podstawowym funkcjom arytmetycznym. Poprzez menu Ustawienia można włączyć dodatkowe przyciski programu &kcalc;: np. przyciski funkcji Statystycznych czy Trygonometrycznych. W tym trybie lewa kolumna przycisków jest powiązana z funkcjami statystycznymi: Większa część funkcjonalności w tym trybie jest skupiona na przycisku Dat. Aby stworzyć listę danych liczb, wprowadź liczbę do kalkulatora i naciśnij przycisk Dat. Na wyświetlaczu będzie się pojawiała sekwencyjnie zwiększająca się wartość wskazująca pozycję liczby na liście danych. Tradycyjny kalkulator zachowuje tylko trzy wartości dla funkcji statystycznych: ilość pojedynczych elementów na liście, sumę wartości wprowadzonych oraz sumę kwadratów wartości wprowadzonych. &kcalc; różni się tym, że zachowuje wszystkie pojedyncze wartości, umożliwiając obliczanie mediany dla wprowadzonych danych. Przyciski Funkcje N Przywołuje liczbę wprowadzonych danych Inv N Wyświetla sumę wprowadzonych danych Mea Wyświetla średnią wprowadzonych danych Inv Mea Wyświetla sumę kwadratów wszystkich wprowadzonych danych Std Wyświetla odchylenie standardowe próbki(n) Inv Std Wyświetla odchylenie standardowe populacji (n-1) Med Wyświetla medianę Dat Wprowadza daną Inv Dat Usuwa ostatnią wprowadzoną daną Cst Usuwa wszystkie wprowadzone dane W tym trybie lewa kolumna przycisków jest powiązana z funkcjami trygonometrycznymi: Przyciski Funkcje Hyp Włącza tryb hyperboliczny. Na przykład Hyp Sin to sinus hiperboliczny: sinh(x) Sin Oblicza sinus Inv Sin Oblicza arcus sinus Cos Oblicza cosinus Inv Cos Oblicza arcus cosinus Tan Oblicza tangens Inv Tan Oblicza cotangens Log Oblicza logarytm o podstawie 10 Inv Log Oblicza 10 do potęgi x Ln Oblicza logarytm naturalny (o podstawie e) Inv Ln Oblicza funkcję wykładniczą e do potęgi x &kcalc; obsługuje działania na pamięci takie jak w zwykłych kalkulatorach, oraz posiada dodatkowo sześć miejsc na przechowywanie stałych. &kcalc; potrafi zapamiętywać dla Ciebie rezultaty operacji w celu ich późniejszego użycia w obliczeniach. Dostęp do tych funkcji umożliwiają przyciski MR, MS, M+ and MC. MS Przycisk MS zapisuje bieżący wynik do pamięci (Memory Store). M+ Przycisk M+ dodaje bieżący wynik do znajdującego się w pamięci. Jeśli zapisane było 20 a bieżącym wynikiem jest 5, po naciśnięciu powyższego przycisku pamięć będzie zawierała 25. Jeśli pamięć jest pusta, przycisk działa jak MS po prostu zapisując wynik. MR Przycisk MR wyświetla wartość wcześniej zapisaną w pamięci (Memory Recall). MC Przycisk MC czyści pamięć (Memory Clear). Jeśli w pamięci znajduje się jakaś wartość, znaczek M pojawia sie w pasku stanu, obok znacznika trybu pracy kalkulatora. Przyciski wartości stałych C1 to C6 są widoczne tylko po włączeniu pozycji Constants Buttons w menu Settings. Aby zapisać liczbę pokazywaną na wyświetlaczu programu &kcalc; w jednej z sześciu stałych, naciśnij najpierw przycisk Inv a następnie jeden z odpowiednich przycisków C1 do C6 C6. W celu użycia wartości zachowanej w dowolnej ze stałych w obliczeniach, naciśnij właściwy przycisk(C1 to C6) a wybrana liczba pojawi się na wyświetlaczu. Istnieje możliwość zmiany nazw przycisków stałych aby łatwiej zapamiętać który przycisk przechowuje jaką wartość stałą. Kliknij prawym przyciskiem myszy na jeden z przycisków C1 do C6. Pojawi się menu kontekstowe w którym możesz wybrać Ustaw nazwę. Istnieje bardzo dużo (w większości fizycznych) predefinowanych stałych, które mogą zostać umieszczone na przyciskach C1 - C6, poprzez wybranie właściwej stałej w menu kontekstowych, które pojawia sie po kliknięciu prawym przyciskiem myszy na jeden z przycisków wartości stałych i wskazanie Wybierz z listy. Mimo że stałe są również dostępne przez pozycję Stałe w menu głównym, zachowanie ich na przyciskach stałych jest bardzo użyteczne, jeśli są one używane często. Aby uprościć dokonywanie obliczeń, &kcalc; posiada skróty jednoklawiszowe dla większości funkcji. Na przykład wprowadzając 7Rlub 7r otrzymamy wartość dla 1/7 liczby. Podczas obliczeń, możesz zawsze nacisnąć i przytrzymać klawisz &Ctrl;, aby wyświetlić skróty klawiszowe dla poszczególnych funkcji. Klawisz skrótu Funkcje Opis H Hyp Włącza tryb hiperboliczny S Sin C Cos T Tan N Ln logarytm naturalny L Log logarytm o podstawie 10 I Inv Tryb odwrotny, ⪚ jeżeli chcesz otrzymać wartość funkcji arcus sinus(x) naciśnij kolejno i s \ +/- Zmiana znaku [ x^2 ^ x^y ! x! Silnia < Lsh Przesunięcie bitowe w lewo. Uwaga: naciskając Inv Lsh otrzymujemy przesunięcie bitowe w prawo & And Logiczne I (bitowe) * X Mnożenie / / Dzielenie D Dat Wprowadzenie danej w trybie statystycznym O Or Logiczne LUB (bitowe). Uwaga: naciskając Inv Or otrzymamy XOR R 1/x Odwrotność = = Enter = Return = Page Up C Wyczyść Esc C Wyczyść Cofnij C Wyczyść Page Down AC Wyczyść wszystko Następne AC Wyczyść wszystko Del AC Wyczyść wszystko Mod zwraca wynik dzielenia modulo jednej liczby przez drugą. 22 Mod 8 = daje wynik 6 22.345 Mod 8 = daje wynik 6.345 Inv Mod zwraca liczbę całkowitą dzielenia modulo podanej liczby przez drugą. 22 Inv Mod 8 = daje wynik 2 22.345 Inv Mod 8 = również daje wynik 2 Używane zamiast przycisku =,% jest interpretowane w następujący sposób: Jeżeli ostatnim operatorem był znak + lub - drugi argument operacji jest interpretowany jako podstawa dla procentu określonego przez pierwszy argument. Jeżeli ostatnim operatorem jest znak * następuje dzielenie wyniku mnożenia przez 100. Jeżeli ostatnim operatorem jest znak / zwrócony zostanie procent określony przez pierwszy argumentu z drugiego. W każdym innym wypadku przycisk % zwróci wartość identyczną jak po naciśnięciu klawisza =. Przykłady: 150 + 50 % daje wynik 225 (150 plus 50% z tej wartości) 42 * 3 % daje wynik 1.26 (42 * 3 / 100) 45 / 55 % daje wynik 81.81... (45 to 81.81.. procent liczby 55) Lsh przesuwa w lewo (bitowo) całkowitą cześć wyświetlanej wartości (mnoży ją przez 2) n razy, gdzie n jest kolejnym wprowadzonym argumentem, i zwraca wartość: 10 Lsh 3 = daje wynik 80 (kolejne 3 mnożenia wyników razy 2 - 10x2=20 x 2 = 40 x 2 = 80). 10.345 Lsh 3 = również daje wynik 80. Inv Lsh przesuwa w lewo wartość całkowitą (dzielenie przez 2) n razy. 16 Inv Lsh 2 = daje wynik 4 (16 i kolejne wyniki dzielone 2 razy przez 2 - 16 / 2 = 8 / 2 =4). 16.999 Inv Lsh 2 = również daje wynik 4. Przyciski funkcji Cmp, And i Or dokonują obliczeń logicznych i dlatego są bardziej czytelne gdy Podstawa jest ustawiona raczej na Hex, Oct lub Bin niż Dec. W następnych przykładach Podstawa jest ustawiona na Bin. Cmp dokonuje dopełnienia cyfry 1 (odwraca bity). 101 Cmp daje wynik 111...111010 And wykonuje operację logicznego I. 101 And 110 = daje wynik 100 Or wykonuje operacje logicznego LUB. 101 Or 110 = daje wynik 111 Xor wykonuje operację XOR (exclusive OR). 101 Xor 110 = daje wynik 11 Jak mogę otrzymać liczbę e (Eulera)? Wykonaj 1 Inv Ln. Jak mogę ustawić dwa miejsca po przecinku ? Kliknij menu Ustawienia->Konfiguracja: KCalc,. Zaznacz opcję Ustaw miejsca dziesiętne i korzystając z przycisków strzałek ustaw wartość 2. A dokładność? Głównym współczynnikiem określającym precyzję w programie &kcalc; jest wsparcie przez biblioteki libc i libmath typu danych w C long double. &kcalc; potrafi pozyskać te informacje w momencie swojej kompilacji i ustawić je jako podstawowy typ dla reprezentowanych danych. Ustaw Dokładności w oknie Ustawienia -> Konfiguracja: KCalc programu &kcalc; tak aby obliczenie powyżej zwracały poprawne wartości. Polecamy ustawić dokładność na 14 jeżeli podstawowym typem dla reprezentowanych danych w posiadanej kopii &kcalc; jest long double, w innym wypadku wystarczy 8 lub 10. Większa dokładność niekoniecznie prowadzi do lepszych wyników. Poeksperymentuj z tymi ustawieniami, a zrozumiesz co mam na myśli. &commands; Prawa autorskie do programu &kcalc; ©: Bernd Johannes Wuebben 1996-2000 2000-2004 Zespół &kde; &Bernd.Johannes.Wuebben; &Bernd.Johannes.Wuebben.mail; &Evan.Teran; &Evan.Teran.mail; &Espen.Sand; &Espen.Sand.mail; &Chris.Howells; &Chris.Howells.mail; &Aaron.J.Seigo; &Aaron.J.Seigo.mail; &Charles.Samuels; &Charles.Samuels.mail; Inspiracją do powstania program &kcalc; był program xfrmcalc napisany przez Martin'a Bartlett'a, którego silnik jest nadal częścią &kcalc;. Prawa autorskie do dokumentacji © 2001,2002,2005, 2006: &Bernd.Johannes.Wuebben; &Bernd.Johannes.Wuebben.mail; &Pamela.Roberts; &Pamela.Roberts.mail; &J.Hall; &J.Hall.mail; &Anne-Marie.Mahfouf;&Anne-Marie.Mahfouf.mail; &underFDL; &underGPL; &kcalc; jest częścią pakietu kdeutils, który należy do projektu &kde; i zazwyczaj jest instalowany podczas instalacji &kde;. Więcej szczegółów na temat &kde; znajdziesz na stronie http://www.kde.org. &install.intro.documentation; &install.compile.documentation; Jeżeli Twój komputer obsługuje typ danych C long double i jeżeli pracujesz z biblioteką libc masz możliwość włączenia obsługi typu long double w programie &kcalc;. Oto jak tego dokonać: Sprawdź plik ../config.h i zobacz czy HAVE_LONG_DOUBLE został zdefiniowany, &ie; powinieneś znaleźć następującą linię: #define HAVE_LONG_DOUBLE 1 Jeśli nie ma linii z takim napisem oznacza to, że Twój komputer nie obsługuje liczb IEEE typu long double. Zmień plik kcalctype.h, configdlg.cpp, kcalc.cpp oraz kcalc_core.cpp i usuń następujące linie: #ifdef HAVE_LONG_DOUBLE #undef HAVE_LONG_DOUBLE #endif Skompiluj ponownie program &kcalc;.