summaryrefslogtreecommitdiffstats
path: root/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/precession.docbook
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/precession.docbook')
-rw-r--r--tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/precession.docbook55
1 files changed, 6 insertions, 49 deletions
diff --git a/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/precession.docbook b/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/precession.docbook
index c59a8daafc7..2b8d8468d13 100644
--- a/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/precession.docbook
+++ b/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/precession.docbook
@@ -1,56 +1,13 @@
<sect1 id="ai-precession">
<sect1info>
-<author
-><firstname
->Jason</firstname
-> <surname
->Harris</surname
-> </author>
+<author><firstname>Jason</firstname> <surname>Harris</surname> </author>
</sect1info>
-<title
->Precesja</title>
-<indexterm
-><primary
->Precesja</primary>
+<title>Precesja</title>
+<indexterm><primary>Precesja</primary>
</indexterm>
-<para
-><firstterm
->Precesja</firstterm
-> jest stopniową zmianą kierunku osi obrotu Ziemi. Oś obrotu porusza się po stożku, pełny obrót zajmuje 26.000 lat. Precesję można zauważyć obracając tzw. <quote
->bączka</quote
->. </para
-><para
->Ze względu na zmianę położenia osi obrotu Ziemi, zmienia się również położenie <link linkend="ai-cpoles"
->biegunów niebieskich</link
->. </para
-><para
->Powód precesji Ziemi jest skomplikowany. Ziemia nie jest idealną sferą, jest lekko spłaszczona, oznacza to, że <link linkend="ai-greatcircle"
->wielkie koło</link
-> równiku jest dłuższy niż <quote
->południk</quote
-> do niego przechodzący przez bieguny. Słońce i Księżyc leża poza płaszczyzną równikową Ziemi. W wyniku tego, wpływ Księżyca i Słońca dodaje niewielki <emphasis
->moment obrotowy</emphasis
-> do pozostałych sił liniowych. Ten moment obrotowy jest powodem ruchu precesyjnego. </para>
+<para><firstterm>Precesja</firstterm> jest stopniową zmianą kierunku osi obrotu Ziemi. Oś obrotu porusza się po stożku, pełny obrót zajmuje 26.000 lat. Precesję można zauważyć obracając tzw. <quote>bączka</quote>. </para><para>Ze względu na zmianę położenia osi obrotu Ziemi, zmienia się również położenie <link linkend="ai-cpoles">biegunów niebieskich</link>. </para><para>Powód precesji Ziemi jest skomplikowany. Ziemia nie jest idealną sferą, jest lekko spłaszczona, oznacza to, że <link linkend="ai-greatcircle">wielkie koło</link> równiku jest dłuższy niż <quote>południk</quote> do niego przechodzący przez bieguny. Słońce i Księżyc leża poza płaszczyzną równikową Ziemi. W wyniku tego, wpływ Księżyca i Słońca dodaje niewielki <emphasis>moment obrotowy</emphasis> do pozostałych sił liniowych. Ten moment obrotowy jest powodem ruchu precesyjnego. </para>
<tip>
-<para
->Ćwiczenie:</para>
-<para
->Precesję najłatwiej zaobserwować na <link linkend="ai-cpoles"
->biegunie niebieskim</link
->. By go znaleźć, należy najpierw przełączyć się na współrzędne równikowe w oknie <guilabel
->Konfiguracja &kstars;</guilabel
->, a następnie przytrzymać klawisz <keycap
->w górę</keycap
-> dopóki ekran nie przestanie się przewijać. Deklinacja wyświetlana na środku <guilabel
->panelu informacyjnego</guilabel
-> powinna wynosić +90 stopni, a jasna Gwiazda Polarna powinna znajdować się prawie na środku ekranu. Prosze obracać obraz przy użyciu strzałek. Widać, że niebo obraca się wokół bieguna. </para
-><para
->By zobaczyć działanie precesji proszę zmienić datę na bardzo odległy rok. Widać, że biegun nie jest już położony obok Gwiazdy Polarnej. Otwórz okno <guilabel
->Ustaw czas</guilabel
-> (<keycombo action="simul"
->&Ctrl;<keycap
->S</keycap
-></keycombo
->) i ustaw czas na rok 8000 (obecnie &kstars; nie może pracować z bardziej odległymi datami, ale ta jest wystarczająca do naszych celów). Ekran jest teraz wyśrodkowany pomiędzy gwiazdozbiorami Łabędzia i Cefeusza. Sprawdź, czy jest to rzeczywiście biegun obracając ekran w prawo i w lewo: niebo obraca się wokół tego punktu. W roku 8000 niebieski biegun północny nie będzie znajdował się w pobliżu Gwiazdy Polarnej. </para>
+<para>Ćwiczenie:</para>
+<para>Precesję najłatwiej zaobserwować na <link linkend="ai-cpoles">biegunie niebieskim</link>. By go znaleźć, należy najpierw przełączyć się na współrzędne równikowe w oknie <guilabel>Konfiguracja &kstars;</guilabel>, a następnie przytrzymać klawisz <keycap>w górę</keycap> dopóki ekran nie przestanie się przewijać. Deklinacja wyświetlana na środku <guilabel>panelu informacyjnego</guilabel> powinna wynosić +90 stopni, a jasna Gwiazda Polarna powinna znajdować się prawie na środku ekranu. Prosze obracać obraz przy użyciu strzałek. Widać, że niebo obraca się wokół bieguna. </para><para>By zobaczyć działanie precesji proszę zmienić datę na bardzo odległy rok. Widać, że biegun nie jest już położony obok Gwiazdy Polarnej. Otwórz okno <guilabel>Ustaw czas</guilabel> (<keycombo action="simul">&Ctrl;<keycap>S</keycap></keycombo>) i ustaw czas na rok 8000 (obecnie &kstars; nie może pracować z bardziej odległymi datami, ale ta jest wystarczająca do naszych celów). Ekran jest teraz wyśrodkowany pomiędzy gwiazdozbiorami Łabędzia i Cefeusza. Sprawdź, czy jest to rzeczywiście biegun obracając ekran w prawo i w lewo: niebo obraca się wokół tego punktu. W roku 8000 niebieski biegun północny nie będzie znajdował się w pobliżu Gwiazdy Polarnej. </para>
</tip>
</sect1>