blob: 2b8d8468d1344f25556c87d78f6532cd72a622f4 (
plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
|
<sect1 id="ai-precession">
<sect1info>
<author><firstname>Jason</firstname> <surname>Harris</surname> </author>
</sect1info>
<title>Precesja</title>
<indexterm><primary>Precesja</primary>
</indexterm>
<para><firstterm>Precesja</firstterm> jest stopniową zmianą kierunku osi obrotu Ziemi. Oś obrotu porusza się po stożku, pełny obrót zajmuje 26.000 lat. Precesję można zauważyć obracając tzw. <quote>bączka</quote>. </para><para>Ze względu na zmianę położenia osi obrotu Ziemi, zmienia się również położenie <link linkend="ai-cpoles">biegunów niebieskich</link>. </para><para>Powód precesji Ziemi jest skomplikowany. Ziemia nie jest idealną sferą, jest lekko spłaszczona, oznacza to, że <link linkend="ai-greatcircle">wielkie koło</link> równiku jest dłuższy niż <quote>południk</quote> do niego przechodzący przez bieguny. Słońce i Księżyc leża poza płaszczyzną równikową Ziemi. W wyniku tego, wpływ Księżyca i Słońca dodaje niewielki <emphasis>moment obrotowy</emphasis> do pozostałych sił liniowych. Ten moment obrotowy jest powodem ruchu precesyjnego. </para>
<tip>
<para>Ćwiczenie:</para>
<para>Precesję najłatwiej zaobserwować na <link linkend="ai-cpoles">biegunie niebieskim</link>. By go znaleźć, należy najpierw przełączyć się na współrzędne równikowe w oknie <guilabel>Konfiguracja &kstars;</guilabel>, a następnie przytrzymać klawisz <keycap>w górę</keycap> dopóki ekran nie przestanie się przewijać. Deklinacja wyświetlana na środku <guilabel>panelu informacyjnego</guilabel> powinna wynosić +90 stopni, a jasna Gwiazda Polarna powinna znajdować się prawie na środku ekranu. Prosze obracać obraz przy użyciu strzałek. Widać, że niebo obraca się wokół bieguna. </para><para>By zobaczyć działanie precesji proszę zmienić datę na bardzo odległy rok. Widać, że biegun nie jest już położony obok Gwiazdy Polarnej. Otwórz okno <guilabel>Ustaw czas</guilabel> (<keycombo action="simul">&Ctrl;<keycap>S</keycap></keycombo>) i ustaw czas na rok 8000 (obecnie &kstars; nie może pracować z bardziej odległymi datami, ale ta jest wystarczająca do naszych celów). Ekran jest teraz wyśrodkowany pomiędzy gwiazdozbiorami Łabędzia i Cefeusza. Sprawdź, czy jest to rzeczywiście biegun obracając ekran w prawo i w lewo: niebo obraca się wokół tego punktu. W roku 8000 niebieski biegun północny nie będzie znajdował się w pobliżu Gwiazdy Polarnej. </para>
</tip>
</sect1>
|
